Elles Mulder

OLDEBERKOOP – Omrop Fryslân begint volgend jaar met het uitzenden van een documentaireserie over het praktijkonderwijs genaamd ‘Ik bin PRO’. De omroep probeert met deze reeks de vooroordelen over kinderen met een achterstand te laten verdwijnen. 3 Friese scholen van het praktijkonderwijs werden hiervoor een jaar gevolgd.

In ‘Ik bin PRO’ neem je een kijkje achter het cliché ‘moeilijk lerende kinderen zonder toekomstperspectief’. Het dient als spiegel voor het onderwijssysteem en de prestatiemaatschappij. De gesprekken die met de kinderen werden gevoerd maakte indruk op presentator Raynaud Ritsma: ‘Wat ik heel lastig vond om te zien is dat deze kinderen wel graag vooruit willen, maar omdat zij vaak te horen hebben gekregen dat ze niks kunnen, ze het gevoel hebben dat dat ook echt zo is. Er wordt een stempel op die kinderen gedrukt, maar die stempel is niet terecht.’’

Daarnaast wil de serie bedrijven bewust maken dat deze jongeren een goede aanwinst voor hun onderneming zijn. Zij willen hen motiveren om leerlingen uit het praktijkonderwijs een stage- of werkplek aan te bieden. Daarnaast hopen de documentairemakers dat bedrijven een samenwerkingsrelatie aangaan met scholen in het praktijkonderwijs. Hierdoor is het voor de leerlingen makkelijker om een betere aansluiting te vinden op de arbeidsmarkt. Als laatst worden de pro-leerlingen door deze serie bewust gemaakt dat ze wel kwaliteiten hebben waardoor ze meer kansen aangrijpen. De serie begint op 22 januari en zal daarna iedere woensdag te zien zijn op Omrop Fryslân.

ZWOLLE – Naar aanleiding van de ondertekening van het SamenSpeelAkkoord kan de speeltuin verbouwd worden naar eentje die toegankelijk is voor gehandicapte kinderen. Volgens speeltuinverenigingen een goede zaak, maar eentje die lastig is om uit te voeren.

In Nederland zijn maar weinig speeltuinen bereikbaar voor gehandicapte kinderen. Naar schatting kunnen zij maar bij 1 van de 10 terecht om te spelen. Dat komt onder andere doordat de speelplek bedekt is met zand waardoor toestellen niet bereikt kunnen worden door rolstoelgangers. De Nederlandse Stichting voor het Gehandicapte Kind wil dat 70% van de speeltuin toegankelijk wordt waardoor gehandicapten zich 100% welkom voelen. Daarom hebben ze jarenlang gestreden voor veranderingen en met succes. Op 3 december is het SamenSpeelAkkoord ondertekend, een overeenkomst om speeltuinen toegankelijker te maken voor gehandicapte kinderen.

Gerard Dou van Wijk- en Speeltuinvereniging ‘Gerard Dou’ in Leeuwarden vindt dit een mooi streven. Hij staat daarom open voor een verandering van de speeltuin. Toch denkt hij dat het een moeilijk uitvoerbaar plan is. ‘‘Wij hebben een speeltuinvereniging dus dan zou je met elkaar om de tafel moeten als bestuur. Je moet praten met ouders over wat geschikt is en met de kinderen over wat ze willen. Ook moet je in gesprek met de gemeente over de mogelijkheden wat betreft de financiering van de toestellen’’. De speeltoestellen worden samen met de gemeente uitgezocht. ‘’Je betaalt als vereniging zelf een gedeelte en een gedeelte wordt door de gemeente betaald,’’ vertelt Gerard Dou.

Financiering van een speeltuin wordt door de gemeente, fondsen, bedrijven en ouders gedaan. De rol van de gemeente is groot. Initiatiefnemers minister van Gehandicaptenzaken Rick Brink en minister Hugo de Jonge hebben er groot belang bij dat de overheid en gemeente meedoen. Hierdoor kunnen in toekomst 10 van de 10 speeltuinen toegankelijk worden. ‘Als er bij de aanleg al rekening wordt gehouden met gehandicapte kinderen, dan hoeven in de toekomst geen extra kosten gemaakt te worden’, vertelt Henk-Willem Laan, directeur van de NSGK en mede-initiatiefnemer.

Het streven van de initiatiefnemers is dat gehandicapte kinderen over 5 jaar overal zorgeloos kunnen spelen. Dankzij deze ontwikkeling is de NSGK dichterbij het doel om deze groep minder eenzaam te maken. Hierdoor is er namelijk een plek waar alle kinderen bijeen kunnen komen. ‘Je ziet vaak dat gehandicapte kinderen geen of weinig vriendjes hebben. Dit begint van jongs af aan in de speeltuin omdat deze niet toegankelijk is. We zijn erop gericht om daar verandering in te brengen. We willen dat deze kinderen ook vriendjes hebben,’ aldus Henk-Willem Laan.

Andere organisaties die meedoen met de ministers en de NSGK zijn: Jantje Beton, Scouting Nederland, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, Scouting Nederland en de Nationale Jeugdraad. Samen willen ze honderd toegankelijke speelplekken realiseren binnen twee jaar om spelen voor elk kind normaal te maken. Daarnaast wordt kennis verzameld over deze speeltuinen via het SamenSpeelLoket.

Stel: je bent de ouder van een doodziek 2-jarig kind. Hij of zij heeft geen vooruitzicht in een kwalitatief leven en zal in de toekomst problemen krijgen met ingewikkelde epileptische aanvallen en ademhalingsproblemen. Op zo’n jonge leeftijd moet je kind al vechten om in leven te blijven, een strijd die vanaf de geboorte al verloren was. Is het dan niet beter om diegene uit zijn lijden te verlossen met behulp van euthanasie? Die vraag wordt steeds vaker gesteld door kinderartsen en de Tweede Kamer.

Trage lijdensweg

In de wet staat dat euthanasie niet mogelijk is voor kinderen tussen de 1 en 12 jaar. Voor kinderen onder de 1 die uitzichtloos lijden is dat wel het geval. Vanaf 12 jaar mag een kind om actieve levensbeëindiging vragen, als de ouders daarmee instemmen. Er ontstaat daardoor een gat tussen de twee leeftijden. Euthanasie van kinderen van 1 tot 12 mag niet, maar drie andere opties om doodzieke kinderen uit hun lijden te verlossen wel.

Allereerst kan men kiezen voor palliatieve sedatie. Dit houdt in dat de medicatie wordt versterkt om het lijden van de patiënt te verminderen. Daarnaast kan men de behandeling te stopzetten. Als laatst is er de keuze van versterving, zodra er geen sprake is van een dodelijke ziekte. Hierbij krijgt het kind geen eten en drinken meer zodat diegene sterft. Het probleem hierbij is dat de patiënt de dupe is. Het kan dagen duren voordat een kind eindelijk uit zijn lijden verlost is. Voor de ouders is dit erg vervelend, zij moeten dagenlang aanzien hoe hun kind langzaam aan het uithongeren is.

In de afgelopen 5 jaar waren er 46 van de 359 ernstig zieke kinderen waarbij, volgens artsen, actieve levensbeëindiging beter was geweest. Dat is 13% van alle sterfgevallen van jonge kinderen. Dit heeft de Nederlandse Vereniging voor kindergeneeskunde (NVK) onderzocht. Volgens de ondervraagde artsen hebben deze kinderen te veel en onnodig geleden.

Verdagen inzake de Rechten van het Kind en de Mens

Bij pasgeborenen tot één jarigen gelden strikte zorgvuldigheidcriteria voor artsen. Euthanasie is alleen mogelijk wanneer een kind uitzichtloos en ondraaglijk lijdt. Het handelen van de arts wordt zorgvuldig getoetst, daarna geldt een vervolgingsbeleid. Zodra een arts goed gehandeld heeft, wordt ‘ie niet vervolgd door het Openbaar Ministerie. Voor kinderen tussen de 1 en 12 jaar is dat niet mogelijk omdat ze nog niet wilsbekwaam zijn. Deze leeftijdscategorie weet nog niet wat de gevolgen zullen zijn van het besluit dat ze nemen. Ze kunnen namelijk nog niet de informatie over hun behandeling begrijpen en afwegen.

Daarnaast heeft Nederland het Internationeel Verdag inzake de Rechten van het Kind aangenomen. Hierin staat dat bij alle handelingen naar kinderen de belangen van het kind de eerste overweging vormen. Ook staat er in dat er een verbod is op onmenselijke of onterende behandelingen. Deze bescherming staat ook in Artikel 3 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Verdeling binnen het kabinet

Zou er een mogelijkheid van euthanasie voor 1 tot 12 jarigen moeten zijn? Deze kwestie kent zijn voor- en tegenstanders. Voorstanders zijn voornamelijk kinderartsen, ouders van doodzieke kinderen en de NVK. Daarnaast staan D66, PVDA, VVD en GroenLinks achter een wijziging van de euthanasiewet voor kinderen. 84 Procent van de kinderartsen vindt dat actieve levensbeëindiging mogelijk moet zijn.

De ChristenUnie, SGP en CDA zijn minder enthousiast over dit voorstel van de artsen. CDA-Kamerlid Harry van der Molen legt het volgende uit: ‘’Als we euthanasie bij jonge, wilsonbekwame kinderen toestaan, gaan we de fundamentele streep over dat alleen mensen zelf daarover kunnen beslissen. Want dan komt straks de vraag op: waarom dit alleen voor kinderen regelen en niet voor andere wilsonbekwamen, zoals gehandicapten? Je moet hier goed over nadenken en niet overhaast een beslissing nemen.”

Kleine kans

Voorstanders hopen op een nieuwe regeling betreffende levensbeëindiging van jongen kinderen. Hoogleraar kindergeneeskunde Eduard Verhagen vertelt: ‘’Ik hoop dat we over vijf jaar kunnen terugkijken en kunnen constateren dat we op alle fronten een enorme slag gemaakt hebben. Dat we de zaak hebben opgelost voor ouders en stervende kinderen’’. De NVK verwacht dat 5 à 10 keer per jaar zo’n actieve levensbeëindiging moet worden uitgevoerd. Zoals het nu lijkt is de kans klein dat dit kabinet met ChristenUnie en CDA dat mogelijk gaat maken voor kinderen.